Toen Arne Vermassen zijn thesis “Er is een Teveel van Alles” (2023) maakte over “Kennis, ruimte, ethiek en verbeelding van toekomst bij Vlaamse bevolkingsactivisten” (met name de mensen van vzw Duurzame Demografie), noteerde hij van één van de geïnterviewde activisten, dat in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, ‘gewone mensen’ zich wel degelijk bewust zijn van de problemen van een te sterke bevolkingsgroei. (Zij het op een andere, minder verwetenschappelijkte wijze dan bij de bevolkingsactivisten.) Daar waar veel ‘gestudeerden’ willen geloven dat de mensheid ook met een groeiende bevolking van 10 tot 11 miljard mensen, de enorme ecologische problemen nog de baas kan. Zo beweerde PVDA-voorman Peter Mertens op 30/10/2023 in een interview in De Morgen nog dat “de VN” zou gesteld hebben dat “we perfect in staat zijn om 14 miljard mensen te voeden.” Diezelfde Mertens die eerder in een boek van hem (én de PVDA-studiedienst) het klimaatprobleem reduceerde tot een energieprobleem …
Maar iedere bevolkingsactivist met wat jaartjes op de teller, vangt wel degelijk al lang de bezorgdheid op bij veel mensen over de milieuproblemen als een sleutelfactor bij het beslissen over het al dan niet krijgen van meer, minder of geen kinderen.
Op 9 november bracht de Britse krant ‘The Guardian’ daarover een bijdrage van de hand van Damien Gayle. Ziehier een wat ingekorte vrije vertaling.
Gayle begon met de getuigenis van Emma Smart die met haar man Andy iets meer dan tien jaar geleden besloot dat ze geen kinderen zouden krijgen. Destijds begrepen haar vrienden en familie het niet. “Als je mensen vertelde dat je geen kinderen wilde, was dat een grote sociale nee-nee”, herinnert ze zich. “En toen ze je vroegen waarom, en je zei om milieuredenen, was dat volkomen ongehoord.”
Maar wat tien jaar geleden een excentrieke beslissing leek, dat wordt, zo noteert Gayle, “met een groeiend bewustzijn van de erbarmelijke toestand van onze biosfeer, een steeds vaker voorkomend sentiment. Nieuw onderzoek heeft uitgewezen dat veel mensen hun beslissingen om geen kinderen te krijgen nu baseren op hun angst voor de afbraak van het klimaat.”
Gayle berichtte dan over een studie, “door een team van academici aan het University College London, die wordt beschouwd als de eerste systematische review om te onderzoeken hoe en waarom klimaat-gerelateerde zorgen de reproductieve besluitvorming kunnen beïnvloeden. Uit hun analyse bleek dat in 12 van de 13 onderzoeken sterkere zorgen over de afbraak van het klimaat verband hielden met een verlangen naar minder of geen kinderen.”
Waarna Gayle terugkeerde naar Emma Smart. De redenen voor haar beslissing waren tweeledig. “Het was ten eerste die morele verantwoordelijkheid om een kind in een wereld te brengen waar het mogelijk geen aangename, zelfs geen leefbare toekomst zal hebben. Maar dan is er het secundaire morele dilemma van al de emissies door het krijgen van een kind. En dat klinkt kil en meer als data-gedreven dan als een emotie, maar dat was een grote factor voor ons.”
Gayle: “Onzekerheid over de toekomst en zorgen over de ecologische impact van de groeiende menselijke bevolking waren ook belangrijke factoren die door het onderzoek werden geïdentificeerd, volgens Hope Dillarstone, hoofdauteur van de studie gepubliceerd in het tijdschrift ‘PLOS Climate’. Dillarstone en haar collega’s ontdekten dat zorgen zoals die van Smart geenszins ongebruikelijk waren.” (…)
“Het onderzoek van Dillarstone vond ook politieke redenen waarom mensen ervoor kozen om geen kinderen te krijgen – een andere bevinding die resoneerde met de gevoelens van Smart. In het afgelopen decennium ging Emma Smart over van het werken in natuurbehoud naar een fulltime milieuactivisme, een roeping die offers vereist die onverenigbaar zijn met de verantwoordelijkheden van het hebben van kinderen om voor te zorgen.”
“We vinden het heerlijk om een oom en tante te zijn, en ook om actief te kunnen vechten en risico’s te nemen en offers te brengen”, zei Smart. “Of dat nu gearresteerd worden is of naar de gevangenis gaan, of het opofferen van onze tijd, om ervoor te zorgen dat onze nichtjes een betere toekomst hebben.”
Het artikel eindigde met de hoop van Dillarstone “dat een beter begrip van hoe mensen reproductieve keuzes maken in de kennis van de klimaatcrisis zou helpen bij het vormgeven van het overheidsbeleid. Maar ze zei dat haar bevindingen ook aantoonden dat de redenen die mensen gaven, complex waren en niet over de hele wereld konden worden gegeneraliseerd.” Aldus nog The Guardian.
Jan-Pieter Everaerts