Nu de rijkste man ter aarde (Elon Musk) en de machtigste man op aarde (Amerikaans president Donald Trump) de handen in elkaar geslagen hebben, gaat hun visie op demografie de volgende jaren wereldwijd zwaar de doorslag gegeven.
Elon Musk ontpopte zich tot doemprofeet van de bevolkingsinstorting. “Population collapse” noemt hij het op zijn X/Twitter. En op Youtube kan je een video bekijken waarin hij het heeft over “humanity’s biggest threat”. De “ineenstorting van de bevolking” is volgens hem “a much bigger risk to civilization than global warming.”
Ondanks het feit dat demografen en ecologisten de beweringen van Musk al herhaaldelijk met cijfers ontkracht hebben, blijft hij miljoenen dollars besteden aan ‘population collapse research’ en propaganda. Voor alle duidelijkheid, hier snel even meegeven dat de wereldbevolking tussen 1900 en 2024 van 1,6 miljard mensen gestegen is naar de huidige 8,2 miljard en dat ze volgens de ‘middelste voorspellingen’ van de Verenigde Naties in 2100 zo’n 10,4 miljard mensen zal omvatten. Het kunnen er minder maar het kunnen er ook meer worden.
Terug naar Musk. Zelf gaf de in Zuid-Afrika geboren ‘durfkapitalist’ het ‘goede’ voorbeeld door bij verschillende vrouwen al 12 kinderen te verwekken. Bij de Amerikaanse verkiezingen van november 2024 speelde Musk die in De Standaard omschreven werd als “de succesvolste ondernemer van deze eeuw”, en door Het Laatste Nieuws zelfs “president Musk” genoemd werd, een “uiterst zichtbare en mogelijk doorslaggevende rol in de overwinning van Trump. Dat plaatst Elon Musk” volgens De Standaard “in een nooit geziene machtspositie voor een zakenman.” Een zakenman die door de koop van ‘Twitter/X’ “een onvoorstelbaar machtig politiek wapen” in handen heeft.
Van Trump is dan weer geweten dat hij een achterban van fundamentalistische christenen te vriend te houden heeft. In zijn eerste ambtstermijn vaardigde hij een verbod uit op het financieren van VN-organisaties die ergens met het recht op abortus te maken kunnen hebben. Hierin was hij overigens geen uitzondering. Elke Republikeinse president sinds het midden van de jaren tachtig verminderde de Amerikaanse donaties aan UNFPA, ’s werelds grootste aanbieder van gezinsplanning.
Toen Trump in 2017 via een herneming van Ronald Reagans ‘global gag rule‘ (uit 1984) alle Amerikaanse financiering stopzette aan het VN-agentschap, snelden andere landen ter hulp. Zo verhoogden Zweden, Noorwegen, Denemarken, Nederland en Canada hun bijdragen en ook organisaties zoals ‘She Decides’, een Nederlands initiatief, hielpen om 450 miljoen dollar op te halen.
Nu zal Trump de Amerikaanse financiering wellicht opnieuw stopzetten. ‘Project 2025’, de conservatieve blauwdruk voor de volgende Republikeinse president, stelt voor om de bijdrage van de V.S. aan het UNFPA-Bevolkingsfonds van de V.N. opnieuw af te schaffen.
Dit keer snellen er wellicht geen andere landen ter hulp. De oorlogen in Oekraïne, Soedan en het Midden-Oosten zetten immers wereldwijd de hulpbudgetten onder druk en bovendien is er een toename van ‘rechts conservatisme’ over de hele wereld.
In een bijdrage hierover verwijst ‘The Fuller Project’ naar “Nederland, de op één na grootste Europese donor van hulp op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheid. Vorige maand kondigde de rechtse regering van het land aan dat het de ontwikkelingshulp de komende drie jaar met meer dan tweederde zou verminderen, waardoor essentiële seksuele gezondheidsdiensten wereldwijd in gevaar komen. Een soortgelijke situatie speelt zich af in Zweden, een van de grootste donoren van UNFPA, evenals in Duitsland en Frankrijk.”
Eigenlijk is het bizar. Zoals andere rechtse leiders belooft Trump dat hij de immigratie zal verminderen én ‘zijn’ Amerikanen zal beschermen en hun veiligheid zal garanderen. Maar zou hij dan niet juist op geboortebeperking in de emigratielanden moeten aansturen ? En hebben studies de link tussen een verbod op abortus en criminaliteit niet al duidelijk aangetoond ? In de decennia na een nieuw verbod op abortus, stijgt de criminaliteit. Logisch want als kinderen ongewenst op de wereld gezet worden in vaak armoedige omstandigheden, zullen ze door het gebrek aan ouderliefde en sociale voorzieningen, vaker in de criminaliteit belanden. Trumps politiek is in deze een perfect voorbeeld van hoe politici vaak het tegenovergestelde realiseren van wat ze beloven.
Voeg Trump en de door hem als een ‘supergenie’ geprezen Musk samen en je krijgt niet bepaald een demografisch beleid dat het menselijk leed op aarde zal verminderen of dat rekening zal houden met de ecologische draagkracht van de planeet.
The Guardian-columnist George Monbiot titelde: “Trump has pledged to wage war on planet Earth – and it will take a progressive revolution to stop him.”
Maar waar zijn de groene revolutionairen ?
Gelukkig dat ondanks al de Musks van onze tijd, de Trumps, Orbans en Poetins, de wereldbevolkingsgroei geleidelijk daalt alhoewel dat ook uitdagingen meebrengt, zoals de herverdeling tussen de generaties wanneer bevolkingen verouderen. Over één en ander bracht The Guardian op 2 november een bijdrage getiteld “The global fertility crisis: are fewer babies a good or a bad thing? Experts are divided.” Een samenvattende en becommentarieerde vertaling van deze bijdrage volgt in een afzonderlijk nieuwsbericht hier op DuurzameDemografie.be.
Jan-Pieter Everaerts