De klimaattop COP28 in Dubai wordt de belangrijkste genoemd sinds Parijs (2015). Er wordt immers een wereldwijde (ontnuchterende) inventaris gemaakt van de (al te beperkte) verwezenlijkingen tot nu toe, én van de gigantische uitdagingen. “Dat overzicht moet ons helpen om de kloof te dichten tussen wat landen theoretisch van plan zijn, en wat er nu echt dringend moet gebeuren in de praktijk”, klonk het uit de mond van Koen Stuyck, beleidsmedewerker klimaat en voetafdruk bij WWF-België.
“Als alle bestaande nationale klimaatplannen uitgevoerd worden, zal de uitstoot met nog 8,8 procent toenemen. Het huidige klimaatbeleid zal leiden tot een opwarming van maar liefst 2,9 graden, wat enorme ellende tot gevolg zal hebben”, stelde Stuyck ook.
Het scepticisme aan de vooravond van COP28 was groot, mede door de aanstelling van een oliebaas aan het hoofd van de top: sultan Al-Jaber. Sinds 2015 zit hij in de Nationale Mediaraad die de censuur in de Verenigde Arabische Emiraten almaar verscherpte en sinds 2016 is hij ook de baas van ADNOC (’Abu Dhabi National Oil Company’), het staatsoliebedrijf van de VAE. Als vertrouweling van de feitelijke leider van de Emiraten – Mohammed bin Zayed – is hij bovendien ook de minister van Industrie van de VAE, de zevende grootste olieproducent ter wereld.
Zo’n oliesultan moet dan wereldleiders gaan overtuigen dringend minder fossiele brandstoffen te gebruiken … Terwijl ‘zijn’ ADNOC besliste de productie van olie en gas de komende jaren nog op te drijven.
Al-Jaber werd de jongste dagen verder ‘in verlegenheid gebracht’ – stel dat hij daar gevoelig voor zou zijn – door onthullingen van de BBC over hoe de COP-top door de Emiraten gebruikt zou worden om met een groot aantal aanwezige Afrikaanse en andere delegaties, ‘deals’ te sluiten over nieuwe olie- en gas-contracten. Wat Al-Jaber in alle toonaarden ontkende.
De spookolifant in de oliekast
In zijn bijdrage in De Standaard van zaterdag 25 november– “Kan een oliebons het klimaat redden?” – schreef Dominique Minten dat “Al Jaber argumenteert dat de energiebehoeften van de wereld de komende decennia alleen maar toenemen. In 2050 telt de planeet bijna 10 miljard mensen en is er 30 procent meer energie nodig. Daarom zijn alle energiebronnen nodig: olie, gas, zon, wind, nucleair en waterstof. Daar valt iets voor te zeggen, maar de meer cynische uitleg is dat de Emiraten willen voorkomen dat ze met hun olie- en gasvoorraden blijven zitten, zeker als de wereld verder overschakelt op schonere brandstoffen.”
30 % meer energie nodig voor nog eens 2 miljard mensen extra erbij op de huidige 8 miljard: ziedaar dé onbespreekbaar lijkende Olifant in de oliekast.
Las u de voorbije dagen ook maar ergens in één berichtje, hoorde u ergens in ook maar één uitzending op radio of tv, iets over de noodzaak de wildgroei aan mensen op deze planeet te beteugelen ? Voor het welzijn van het mensdom dan zelf nog want alle mensen die nu nog op de wereld gezet worden, zullen het moeten uitzweten: de opwarming, de zeeniveau-stijging, het watertekort door het verdwijnen van de gletsjers, de kaalslag inzake biodiversiteit en al de andere kommer en kwel die onze eigen ontspoorde soort over zichzelf en de ‘rest’ van de planeet aan het afroepen is.
Natuurherstel moet prioriteit krijgen
Als er niet meer maar minder mensen zouden komen, zou ook beter werk kunnen gemaakt worden van wat het WWF aanprijst als de “meest efficiënte manier” om de klimaatchaos te beteugelen: de natuur zich te laten herstellen. Want “de natuur is onze grootste bondgenoot in de strijd tegen klimaatopwarming en de effecten ervan, 54 procent van de CO2 die de afgelopen 10 jaar door de mens veroorzaakt werd, werd geabsorbeerd door oceanen, bodems, planten en dieren. Waterrijke gebieden, bijvoorbeeld, bieden bescherming tegen hevige regens, en bossen kunnen overtollig regenwater opzuigen, waardoor schade door overstromingen voorkomen wordt. De meest efficiënte manier om ons te beschermen tegen klimaatopwarming, is investeren in natuurherstel,” benadrukte WWF-man Koen Stuyck.
Over de manier waarop het klimaat en de biodiversiteitscrisis – het massaal uitgeroeid worden door de mens van planten en dieren – innig met elkaar verbonden zijn bracht The Guardian ook op woensdag een helder overzicht in 10 punten: “10 ways the climate crisis and nature loss are linked.”
WWF-België dan weer liet voor “een recent rapport berekenen dat in België 603 miljoen euro per jaar te weinig wordt geïnvesteerd in natuurherstel, biodiversiteit, en bestrijding van pollutie. Dat bedrag is een peulschil in vergelijking met de subsidies die vandaag gaan naar fossiele brandstoffen.” 13 miljard euro jaarlijks! Vandaar dat het WWF tijdens COP28 in Dubai hard zal “pleiten om de subsidies voor fossiele brandstoffen (zoals olie, kolen en gas) op korte termijn uit te faseren en een fiscale politiek in te voeren die klimaatoplossingen stimuleert.”
Vraag is dan wel wat er in de plaats van die fossiele brandstoffen komt en hoe dat voor alle mensen betaalbaar kan gehouden worden want als er moet gekozen worden tussen het eind van de planeet en het eind van de maand, is voor de meeste mensen het hemd toch nader dan broek of rok…
Jan-Pieter Everaerts
Deze bijdrage is een gedeeltelijke herneming van een artikel dat eerder verscheen in het ezine De Groene Belg en dat volledig (met alle bijhorende weblinks) te lezen is bij Uitpers.